ترمیم زخم فرایند پیچیده ای است اما به طور اساسی دارای چهار مرحله است: لخته شدن، التهاب، ترمیم و بازسازی مجدد

اطلاعات ضروری

ترمیم زخم یک فرایند پیچیده است که شامل چندین مرحله است. ما می توانیم بطور ساده چهار مرحله برای آن در نظر بگیریم:

مرحله اول: لخته شدن خون

سلول ها به همدیگر اتصال پیدا می کنند تا لخته تشکیل شود و خونریزی متوقف شود.

مرحله دوم: التهاب

چندین نوع ملکول مانند ملکول های ایمنی و التهابی، زخم را تمیز می کنند و فرایند بازسازی مجدد عروق خونی و پوست آغاز می شود.

مرحله سوم: ترمیم

پوست جدید، عروق خونی، و بافت همبند تشکیل می شود، و لبه های زخم بسته می شود.

مرحله چهارم: بازسازی مجدد

بافت اسکار تشکیل می شود و این بافت بقدری قوی هستند که باعث ترمیم کلی  بشوند. این مرحله  ممکن است چندین ماه یا حتی چندین سال طول بکشد و در این مرحله اسکار به مرور زمان برطرف می شود.

ضایعات آکنه یک شکل از ترمیم زخم پوست با استفاده سایر فرایندهای زخم است بجز مرحله یک لخته خون  زیرا مشکل  آکنه بریدگی بریدگی ندارند، بطوری که نیازی به لخته خون ندارد. مدت و شدت التهاب در مشکل آکنه می تواند در اینکه آیا ضایعه باعث ایجاد اسکار خواهد شد یا خیر و اینکه چه نوع اسکاری را باعث می شود تاثیر گذار باشد.

اصول علمی

پوست اندام پیچیده ای است که به عنوان اولین سد محافظ بدن در برابر محیط عمل می کند. از آنجایی که پوست سد بسیار مهمی است، باید بتواند پس از آسیب چه آسیب بریدگی باشد یا ضایعه آکنه، به سرعت خود را التیام بخشد. روند بهبود زخم بسیار پیچیده است. برای درک اینکه چگونه کار می کند، می توانیم فرآیند را به چهار مرحله ساده کنیم که به ترتیب زیر رخ می دهد:

مرحله: لخته شدن خون

در هر آسیب خونریزی رخ می دهد، بنابراین این مرحله بخشی از بهبود اکثر ضایعات آکنه نیست. در واقع، این فرایند بسیار پیچیده تر از آنچه است که در اینجا توصیف شده است، و مراحل مختلف ترمیم زخم اغلب همپوشانی دارند. در اینجا نگاه دقیق تری به چگونگی این مراحل خصوصا در مشکلات آکنه بیندازیم. در مرحله انعقاد خون در ترمیم زخم، سلول‌ها به هم می‌چسبند تا لخته خون را برای جلوگیری از خونریزی تشکیل دهند و مولکول‌های التهابی به داخل زخم حرکت می‌کنند تا روند بهبودی را آغاز کنند.

لخته خون

هنگامی که پوست آسیب می بیند، مانند بریدگی، خون از عروق خونی آسیب دیده نشت پیدا می کند. ظرف چند دقیقه پس از آسیب، سلول های موسوم پلاکت ها به طرف زخم حرکت می کنند و از سیگنال های شیمیایی برای فعال سازی پروتئینی بنام فیبرین استفاده می کند. فیبرین در قالب چسبی عمل می کند که پلاکت ها را به هم می چسباند و لخته خون را تشکیل می دهد. لخته خون مانند سپری عمل می کند که از زخم محافظت می کند و خونریزی را کند یا متوقف می کند.

ملکول های التهابی

همزمان با فرایند لخته، سلول های آسیب دیده ملکول های التهابی را آزاد می کنند و این ملکول ها باعث تنگی عروق بمنظور جلوگیری از خونریزی می شود. اصطلاحا vasoconstriction (باریک شدن عروق خونی) تقریبا به مدت 5 تا 15 دقیقه طول می کشد و پس از آن روند vasodilation (گشاده شدن یا اتساع عروق خونی) روی می دهد. اتساع عروق انواع  مختلف ملکول های التهابی و ایمنی مختلف را به ناحیه زخم برای آغاز فرایند ترمیم فرا می خواند.

مرحله: التهاب

در مرحله التهابی ترمیم زخم، سلول های التهابی، ایمنی زخم را پاکسازی می کنند و فرایند بازسازی مجدد عروق خونی و پوست را آغاز می کنند.

پاکسازی زخم

ظرف چند ساعت اول آسیب سلول هایی موسوم به نوتروفیل که عملکرد ایمنی و التهابی را دارا هستند، به طرف زخم حرکت می کنند. اولین سلول ها که ظرف 48 ساعت به محل زخم وارد می شوند. نوتروفیل ها زخم را از باکتری ها و سلول های مرده یا آسیب دیده پاک می کنند تا عملکردشان را کامل کنند. 1,3,4 سپس، تقریبا 48 تا 72 ساعت بعد از آسیب، سایر سلول های ایمنی و التهابی بنام ماکروفاژها وارد زخم می شوند. ماکروفاژها برای ترمیم زخم ضروری هستند، در واقع این سلول ها بیشترین اهمیت را در طی مراحل اولیه فرایند ترمیم دارند. ماکروفاژها سلول هاب نوتروفیل های مرده و باکتری های باقیمانده و نیز سلول های مرده را می خورد.

بازسازی پوست

ماکروفاژها علاوه بر پاکسازی زخم، به بازسازی پوست نیز کمک می کنند. این سلول ها فاکتورهای رشد را آزاد می کنند (مولکول هایی که باعث رشد سلولی می شوند). سپس مولکول‌های فاکتور رشد تولید سلول‌هایی به نام فیبروبلاست را تحریک می‌کنند تا پروتئینی به نام کلاژن تولید ‌کنند که برای بازسازی عروق خونی و پوست ضروری است.

مرحله 3: ترمیم زخم

در مرحله ترمیم و بهبود زخم، پوست جدیدی روی زخم تشکیل می شود. رگ های خونی و بافت همبند جدید تشکیل می شود و لبه های زخم به هم نزدیک تر می شوند.

پوست جدید

24 تا 48 ساعت پس از آسیب، سلول های پوستی به نام کراتینوسیت شروع به بستن زخم می کنند. آنها این کار را با مهاجرت آهسته از لبه های زخم به سمت مرکز انجام می دهند و در طول مسیر تکثیر پیدا می کنند و اصطلاحا از خود کپی می کنند. این روند را تا زمانی ادامه می دهند که سلول های طرف مقابل زخم در وسط به هم برسند. این لایه جدید سلولی شروع پوست جدیدی است که روی زخم رشد می کند و سدی بین زخم و محیط ایجاد می کند. با این حال، پوست جدید نازک است و به راحتی می تواند آسیب ببیند تا زمانی که ترمیم بیشتر پیشرفت کند.

عروق جدید و بافت همبند

ظرف 2 تا 5 روز پس از آسیب، بافت همبندی به نام بافت گرانوله نیز روی سطح زخم تشکیل می شود و تا زمانی که کل زخم را پر کند به رشد خود ادامه می دهد. بافت گرانوله از ترکیبی از فیبروبلاست ها، سلول های التهابی، عروق خونی جدید و کلاژن تشکیل شده است. همانطور که در سراسر زخم رشد می کند، بافت گرانوله جایگزین لخته خون می شود.

انقباض لبه های زخم

در این مرحله، زخم با حرکت لبه های آن به سمت یکدیگر منقبض می شود. این کار پر کردن زخم توسط بافت گرانوله را تسهیل می‌کند. انقباض زخم به این دلیل اتفاق می‌افتد که سلول‌هایی به نام میوفیبروبلاست مانند ماهیچه‌های صاف منقبض می‌شوند (عضلاتی که نمی‌توانیم آنها را کنترل کنیم، مانند عضلات رگ‌های خونی)، و لبه‌های زخم را به سمت یکدیگر می‌کشند.