پسوریازیس یک بیماری شایع و مزمن است که چرخه رشد سلول های پوست را تحت تاثیر قرار می دهد و باعث می شود سلول های سطحی پوست به سرعت تکثیر شوند و پلاک های نقره ای ضخیم، خشک و قرمز رنگ همراه با خارش و گاهی دردناک ایجاد گردد. این بیماری ممکن است به طور متناوب بروز پیدا کند و طی دوره های مکرر علائم آن با فروکش یا عود شدید همراه گردد. در برخی افراد پسوریازیس تنها عامل آزاردهنده است، در گروهی دیگر ممکن است ناتوان کننده باشد، خصوصاً در افرادی که مبتلا به آرتریت هستند. گرچه برای این بیماری درمانی وجود ندارد، اما درمانهای پسوریازیس می تواند تا حدی به بهبود قابل توجه آن کمک نماید. درمانهای وابسته به شیوه زندگی مانند استفاده از کرمهای کورتیزون غیر نسخه ای و تماس اندک با نور طبیعی خورشید میتواند علائم پسوریازیس را بهبود بخشد.
علائم و نشانه های پسوریازیس:
در افراد مختلف متفاوت است اما احتمالاً فرد مبتلا یک یا چند مورد ازعلائم زیر را داراست:
- لکه های قرمز که با پوسته های نقره ای پوشانده شده است
- نقاط پوسته دار کوچک (این مورد در کودکان شایع است)
- خشکی و ترک خوردگی پوست که ممکن است همراه با خونریزی باشد
- خارش، سوزش یا درد در ناحیه
- ضخیم شدن ناخن همراه با برآمدگی یا فرورفتگی های کوچک
- تورم و خشکی مفاصل
پلاکهای پسوریازیس از نقاط کوچک شبیه پوستههای شوره تا بثورات بزرگ متغیر است. موارد خفیف آن آزار دهنده است و موارد بسیار شدید بیماری میتواند دردناک، بدشکل و ناتوان کننده باشد. بیشتر انواع پسوریازیس دارای علائم متناوب است ممکن است چند هفته تا چندماه شدید باشد سپس برای مدتی فروکش نماید یا حتی بهبود یابد. با وجود این بیماری سرانجام مجدد عود می کند.
چندین نوع پسوریازیس وجود دارد که عبارتند از:
پسوریازیس پلاک مانند
این شکل از بیماری بسیار شایع است. این نوع بیماری باعث ضایعات قرمز، برجسته و خشک می گردد که با پوسته های نقره ای پوشیده شده است. این پلاک ها همراه با خارش و درد هستند و ممکن است در هر نقطه از بدن رخ دهد از جمله نواحی جنسی و بافت همبند داخل دهان نیز رخ دهد. ممکن است پلاک ها کم یا زیاد باشند، در موارد شدید، پوست اطراف مفاصل ممکن است ترک بردارد و خونریزی کند.
پسوریازیس ناخ
پسوریازیس می تواند ناخن های انگشت و پا را مبتلا کند و باعث ایجاد فرورفتگی های کوچک، رشد غیر طبیعی ناخن و تغییر رنگ آن گردد. ناخن های فرد مبتلا ممکن است شل یا از بستر آن جدا شود که به آن انکولیز می گویند. در موارد شدید ناخن ها خرد می شوند و فرو می ریزند.
پسوریازیس اسکالپ
پسوریازیس ناحیه سر به صورت ضایعات قرمزرنگ پوشیده شده با پوسته های سفید نقره ای همراه با خارش تظاهر پیدا می کند. این حالت هنگامی که پوسته های سلول های مرده بر روی مو یا شانه ها دیده می شوند، خصوصاً در هنگام خارش سر قابل تشخیص است.
پسوریازیس قطره ای
این شکل از بیماری افراد کمتر از 30 سال را مبتلا می کند که معمولا در اثر یک عفونت باکتریایی مانند عفونت استرپتوکوکی گلو ایجاد می شود. این نوع پسوریازیس به صورت ضایعاتی به شکل قطره آب بر روی شکم، بازوها، پا و سر ایجاد می گردد. این ضایعات با پوسته های ریز کوچکتر از پلاک پوشیده می شوند. این حالت ممکن است یک شیوع منفرد داشته باشد که به صورت خودبخودی برطرف گردد یا ممکن است خصوصا هنگامی که عفونت تنفسی در حال پیشرفت ومداوم است، تکرار شود.
پسوریازیس معکوس
عمدتاً در نواحی زیربغل، کشاله ران، زیر سینه و اطراف نواحی جنسی دیده می شود. پسوریازیس معکوس به صورت ضایعات صاف قرمز و ملتهب پوست دیده می شود. در افراد چاق بیشتر شایع است و در اثر تعریق و اصطکاک بدتر می شود.
پسوریازیس پوسچولر
این نوع پسوریازیس شایع نیست و می تواند به صورت لکه های منتشر در سراسر بدن یا نواحی کوچکی بر روی دست ، پا یا انگشتان پدیدار شود. این نوع پسوریازیس به سرعت توسعه می یابد که به صورت تاول های چرکی تنها چند ساعت پس از قرمزی و لمس درناک آن پوست نمایان می شود. این تاول ها ظرف یک یا دو روز حشک می شوند، اما ظرف چند روز یا چندهفته مجدد پدیدار می گردند. پسوریازیس جنرالیزه پوستولار می تواند همراه با تب، لرز، خارش شدید یا خستگی باشد.
پسوریازیس اریترودرمیک
این نوع پسوریازیس کمترین شیوع را دارد. در این نوع پسوریازیس تمام بدن را دانه های قرمز رنگ که به نظر می رسد پوست انداخته اند پوشانده است که می تواند باعث خارش یا سوختگی شدید گردد. این نوع بیماری پسوریازیس در اثر آفتاب سوختگی شدید، کورتیکو استروئیدها و سایر داروها یا انواع دیگر پسوریازیس که به درستی کنترل نشده است تشدید می شود.
آرتریت پسوریازیسی
پسوریازیس آرتریتی علاوه بر التهاب و پوست های پولک مانند باعث ایجاد فرورفتگی های کوچک و تغییر رنگ در ناخن ها، تورم و درد در مفاصل می شوند که از علائم بارز آرتریت پسوریازیس است. این نوع پسوریازیس همچنین باعث التهاب چشم ها مانند کراتوکونژیکتیوت نیز می گردد. با و جود این، این شکل از بیماری مانند اشکال دیگر آتریت ناتوان کننده نیست. این شکل از پسوریازیس می تواند باعث خشکی و تخریب پیشرفته مفاصل گردد که در موارد شدید بیماری منجر به بدشکلی دائمی مفصل می شود. عوامل مختلف زیادی از استرس گرفته تا ضربه و تروما و نیز عفونت های استرپتوکوکی- می توانند باعث پسوریازیس گردند. تحقیقات جدید نشان می دهد که برخی ناهنجاریها در سیستم ایمنی بدن می تواند عامل کلیدی در پسوریازیس باشد. بر اساس گزارشات علمی حدود 80 درصد از افراد مبتلا به پسوریازیس،دچار ضربه روحی مانند از دست دادن کار خود یا مرگ عزیزان شده اند. بیشتر پزشکان معتقدند که استرس های خارجی زمینه را برای تشدید نقص در عملکرد سیستم ایمنی بدن فراهم می سازند. آسیب به پوست و داروهای خاص مانند انواع خاص داروهای فشارخون نظیرداروهای بتا بلوکرها می توانند پسوریازیس را تشدید کنند. داروهای ضد مالاریا از جمله هیدروکسی کلروکوین و نیز ایبوبروفن نیز از عوامل تشدید کننده این بیماری به شمار می روند. پسوریازیس ممکن است در یک خانواده مشاهده شود اما ممکن است در نسل بعدی دیده نشود، به طور مثال احتمال دارد در پدربزرگ و نوه دختری وی مشاهده گردد، در حالیکه مادر فرزند هرگز به بیماری مبتلا نشده باشد.اگرچه، پسوریازیس ممکن است استرس زا و ناراحت کننده باشد اما در بیشتر مواقع تقریبا بی ضرر است و با درمان مناسب علائم بیماری ظرف چند ماه فروکش می نماید.